- 1مقدمه

امروزه بسیار از گیاه­شناسان، گیلاس­ها و آلبالوهای حقیقی را که از خانواده گل­سرخیان Rosaceae هستند به هنگام طبقه بندی در جنس پرونوسPrunus قرار می­دهند. اما عده بسیار کمی نیز معتقد به سیستم طبقه­بندی قدیمی­تری هستند که گیلاس و آلبالو را در جنس کراسوس Cerasus قرار می­دهد. امروزه بسیاری از مولفین، گیلاس و آلبالوهای خوراکی را در جنس پرونوس و زیرجنس کراسوس قرار می­دهند، اما در بسیاری از متون چینی گیلاس و آلبالو در جنس سراسوس قرار ­می­گیرند.

1-2 رده بندی و معرفی مختصر گیلاس و آلبالو

در این قسمت توضیح مختصری راجع به گونه­هایی که از جنس پرونوس که جنبه خوراکی دارند و معمولا به اسم گیلاس و آلبالو شناخته شده­اند ارائه شده است.


                                                                  

1-2-1 گیلاس: پرونوس آویوم Prunus avium نام انگلیسی: Sweet cherry

درخت گیلاس بدون خار و دارای میوه یگوشت دار و محتوی یک هسته است. گیلاسمیوه ی کوچک، گرد و ملین است که در هنگام چیدن به رنگ قرمز یا سیاه می باشد و دارای یک هسته است. در واقع در طبیعت سه نوع گیلاس به رنگ های قرمز، سیاه و زرد یافت می شود.گیلاس ها را همیشه رسیده می چینند زیرا پس ازچیدن به خوبی رشد نمی کنند و شما می توانید آن را تنها 1 تا 3 روز به خوبی نگهداری نمایید.

گیلاس، درختی خزان کننده با قامتی بزرگ است که گاهی ارتفاعش به 20 متر هم می­رسد. پوست درخت، نازک و براق و برگهایش بزرگ هستند. برگ­ها زبر و خشن هستند و لبه­هایی دندانه دار و نامنظم دارند. دمبرگها در گیلاس طویل­اند و دارای غده­هایی متمایل به قرمز در نزدیکی پهنک برگ می­باشند. گل­ها در گیلاس کاملا سفید بوده و حدود 5/2 سانتی متر قطر دارند. این گل­ها یا به صورت منفرد در محور شاخه­های سال قبل و یا به طور گروهی و به صورت 5 گل که یک جوانه رویشی را در یک سیخک یا شاخه قدیمی­تر در برگرفته­اند، بوجود می­آیند. در گونه­های وحشی، میوه­ها تا حدودی گرد هستند و رنگشان قرمز یا سیاه و اندازه­شان کوچک است (قطرشان حدود 2 سانتی­متر است).

فواید گیلاس:بر طبق آخرین و بهترین اخبار به دست آمده مشخص گردیده که گیلاس ها منبع غنی آنتی اکسیدان ها هستند.گیلاس هاغذای متداولی در عصر حجر بوده اند و باستان شناسان بقایای هسته های گیلاس را در بسیاری از غارها و صخره های مسکونی ما قبل تاریخ یافته اند.

گیلاس شیرین (prunus avium) یک میوه فصلی است کهامروزه به غیر از مصرف تازه ی آن، می توان به خوبی ازمیوه ی خشک آن و یا به صورت آب میوه استفاده کرد.

گروه های گیاه شناختی زیر مجموعه درخت های گیلاس شامل: درختان آلو، هلو،بادام وزرد آلو است و نه تنها ازمیوه درخت گیلاس، بلکه از شکوفه ها و چوب آن نیز استفاده می گردد.برای این که ارزش این گیاهرا بدانیم کافی است بگوییم تمام قسمت های این میوه یعنی:گوشت، دم، هسته، برگ و ساقه ی آن در طب و صنعت استعمال دارد. ؛ اینمیوهدارایچربی کم و فیبر زیاد است و اگر شما درمان های گیاهی را قبول داشته باشید، بدانید که گواتر مزمن با خوردن گیلاس تا حد زیادی کنترل می شود و همچنین مانند یک عامل تخلیه و زهکشی در مجاری ادرار و لوله های هاضمه کار می کند و سنگ ها را از بین می برد و مصرف آن در حد مناسب به مبتلایان به دیابت و ورم مفاصل توصیه می شود زیرامیوه ای است کهنشاسته ی کمی دارد و قندش برای افراد دیابتی زیانبار نیست). گیلاس همچنینمسکن اعصاب بوده،ملین است، خون راپاک ومعده را نیز تمیز می کند و جوشانده ی دمگیلاس برای دفع سنگ های مثانه و تمیز کردن مجاری ادرار در طب تجربی مصرف دائم دارد.)

1-2-2 آلبالو: پرونوس کراسوس Prunus cerasus نام انگلیسی: Sour cherry

این گیاه درخت کوچکی است که معمولا به صورت یک درختچه خزان کننده می­باشد و پاجوش­های زیادی می­دهد. لذا ارقام وحشی آن موجب بوجود آمدن بیشه­زارهای انبوه می­شوند. برگ­های آلبالو کوچکتر ای برگهای گیلاسند و به صورت بیضی یا تخم مرغی شکل یا نوک تیز می­باشند که 4-7 سانتیمتر طول دارند و عرضشان نصف این مقدار است. لبه برگ­های این گیاه، دو برابر برگ­های گیلاس دندانه دارد و در نوک این دندانه­ها، غده­هایی وجود دارد که در دمبرگ نیز یافت می­شوند. گل­خت که به تعداد فراوان بر روی شاخه­های یکساله تشکیل می­شوند، سفید رنگ هستند، 5/2 -75/1سانتی­متر قطر دارند و روی دمگلی به طول 2 سانتی­متر قرار می­گیرند. میوه­ها در ارقام وحشی قرمز رنگ یا متمایل به سیاه، گرد و نرم هستند و گوشتی ترش مزه دارند.

                                                                  

مهم­ترین ویژگی­هایی که آلبالو و گیلاس را از هم متمایز می­کنند عبارتند از:

1. برگها؛ که در آلبالو، بخش­های پایینی­اش بی­برگ می­باشد.

2. طعم میوه؛ که در آلبالو تا حدودی تلخ یا ترش می­باشد.

3. شکل کاسه گل؛ که در آلبالو استکانی شکل است، در حالی که در گیلاس کوزه­ای شکل بوده و دهانه آن فشرده است.

منشا آلبالو مثل گیلاس از اطراف دریای خزر و استانبول می­باشد. سایر صاحبنظران در مباحثی که پیرامون این مطلب عنوان کرده­اند عقیده دارند که منشا آلبالو بسیار وسیع­تر از این حد است. لذا دانشمندان معتقدند که منشا این میوه از سوئیس تا دریای آدریاتیک در یک امتداد و از دریای خزر تا شمال اروپا در امتداد دیگر گسترش یافته است. اما تاکنون علت این موضوع مشخص نشده است که چرا گسترش گونه­های وحشی آلبالو از نقاط منشا در مقایسه با گیلاس کمتر است.

                        
                       


                                                                            

میوه ها ،از نظر نیاز های دمایی به دو دسته ذیل تقسیم می شوند :

1- میوه های مناطق معتدله

2- میوه های گرمسیری و نیمه گرم سیری

جایگاه گیلاس در گروه بندی میوه ها :

گیلاس در گروه بندی میو ها در گروه میوه های مناطق معتدله است و جزء میوه های درختی بخش میوه های هسته دار می باشد .

منطقه جغرافیایی :

گیلاس بومی نواحی بین دریای خزر و دریای سیاه می باشد و به احتمال زیاد بذر آن در زمان های بسیار قدیم ، توسط پرندگان ، به نقاط مختلف آسیا و اروپا برده شده است .

شرایط خاک و آب و هوایی :

شرایط خاک :

ریشه گیلاس ، همانند سایر میوه های هسته دار به نسبت سطحی بوده به 5/1-1 متر خاک نیاز دارد . برای درخت گیلاس خاک های لمونی شنی ارجح می باشد و همچنین باید گفت که عدم زهکشی به گیلاس آسیب وارد می آورد .

درختان آلبالو و گیلاس در هر نوع خاکی میرویند ؛ اما برای گیلاس خاک لیمونی شنی و برای آلبالو خاک لیمونی رسی مناسب تر است . این گیاهان در زمین های خشک و خیلی مرطوب بازدهی ندارند . ریشه آلبالو ، در مقایسه با گیلاس ، در برابر خاک های مرطوب مقاومت بیشتری نشان می دهد ؛ ولی زهکشی نکردن خاک به گیلاس صدمه میزند . در مناطق خیلی گرم ، باید از کاشت این درختان در شیب های جنوبی خودداری کنید ؛ زیرا پوست آنها درچنین مناطقی شکاف بر میدارد . درخت آلبالو را به علت سختی چوست تنه ، بخصوص به سبب مقاومت زیادی که در مقابل سرما ، شوری و قلیائیت خاک دارد ، می توان در اغلب مناطق ، اعم از مناطق مرتفع یا پست ، به خوبی کشت و پرورش داد . بزرگ ترین نقص این گونه ، تعداد زیاد ریشه جوش است که بتدریج تمام سطح اطراف درخت را فرا میگیرند . 



برخی از ارقام گیلاس خود ناسازگار و دگرناسازگار هستند و به ارقام گرده دهنده نیاز دارند . اما ارقام مختلف آلبالو خود بارور است و نازی به ارقام گرده دهنده ندارند . دانه های گرده گیلاس سنگین و بسیار چسبنده اند و به همین دلیل قادر به نقل و انتفال با باد نیستند . فقط زنبور عسل میتواند گرده گل را از بساک یک گل به کلاله گل دیگر منتقل نماید . گیلاس هایی که گوشت سفت دارند ، درمقابل ترکیدگی ناشی از باران ، مقاوم تر از ارقام گوشت نرم هستند .

شرایط آب و هوایی:

این گیاه در مناطقی که زردالو و هلو به خاطر سرما رشد خوبی ندارند به خوبی رشد کرده و شایان ذکر است که در مناطقی که دارای تابستان های خنک و خشک هستند بهتر رشد می کند . از نظر مقاومت در برابر سرما ، گیلاس بین هلو ( حدود 21- درجه سانتی گراد ) و گلابی ( دمای 30- درجه سانتی گراد ) قرار دارد در حالی که گیلاس با 500 تا 1500 ساعت دمای کمتر از 7 درجه سانتیگراد از استراحت بیرون می آید .

گیلاس عموما بین 55-35 درجه عرض شمالی و جنوبی در هر دو نیمکره کاشته می شود . سطح پراکندگی و انتشار این گیاهان خیلی وسیع است . گیلاس و آلبالو از درختان میوه مناطق معتدل سرد هستند . این دو گیاه در مناطقی که به علت سرما برای درختان هلو و زردآلو نامناسب است ، به خوبی رشد میکنند . مقاومت جوانه های گیلاس به سرما بیشتر از هلو و کمتر از گلابی و آلوست و دمای تا حدود 25- درجه سانتی گراد را تحمل میکنند ؛ ولی مقاومت جوانه های آلبالو بیشتر از گیلاس و به اندازه مقاومت جوانه های سیب اس . نیاز سرمایی جوانه های گیلاس در حدود 1200-500 ساعت و نیاز آلبالو 1300-600 ساعت زیر 7 درجه سانتی گراد است .

ارزش غذايي گيلاس :

ميوه گيلاس سرشار از پتاسيم مي­باشد (خديوي خوب و همكاران، 1386) و در بين ميوه­هاي مناطق معتدله يکي از غني­ترين آنها از نظر منيزيم مي­باشد. ميوه سرشار از ويتامين A، C و B مي­باشد .

خواص درماني گيلاس :

قسمت دارويي گيلاس دم ميوه آن مي­باشد که به طول 5-3 سانتي متر، باريک و مدور به رنگ قهوه­اي روشن ديده مي شود که در دو طرف کمي برجستگي دارد. مواد متشکله شامل کاتشين تانن­ها، گلي کوزيدهاي سيانوژنيک، فلاونوئيدها، لکوآنتوسيانين، پورين­ها، اسيد ساليسيليک فنل­ها، آنيون­هاي کلروازت، كاتيون­هاي پتاسيم، آهن، كلسيم، منيزيم و سديم، مقداري ژنيستئين و پرونتين، اولئانوليك اسيد، نارينجنين و كورستين در دم گيلاس وجود دارد.

دم گيلاس به عنوان مدر مورد استفاده قرار مي­گيرد. در طب گذشته از دم گيلاس بعنوان مدر و دفع كننده سنگ مجاري ادراري استفاده مي­شده است. دم گيلاس به علت داشتن مقداري فلاونوئيد اثر ضد التهاب داشته و همچنين به علت داشتن املاح پتاسيم و سديم و املاح ديگر داراي خاصيت مدري نيز مي­باشد .

گیلاس و خواص آن

ارزش تغذیه ای گیلاس :

هر (100 گرم گیلاس (حدود 14عدد گیلاس متوسط دارای این ترکیبات است :

انرژی06/72 کیلو کالری ، رطوبت 74/80 گرم ،کربوهیدرات 60/16 گرم ،پروتئین 21/1 گرم ،چربی 69/0 گرم ،فیبر 87/1 گرم ،کلسیم 71/14 میلی گرم،فسفر 12/19 میلی گرم ،آهن38/0 میلی گرمپتاسیم 5/223 میلی گرم ،فلوئور 76/11 میلی گرم ، ویتامین آ 47/21 میلی گرم ، ویتامین ث 06/7 میلی گرم، اسید فولیک راهنمایی های تغذیه ای: چربی اشباع شدهدر گیلاس بسیار کم است.

کلسترولندارد مانند سایر گیاهان سدیم ندارد،فیبرخوراکی بالایی دارد، از ویتامین c بالایی برخوردار است.

بیماری : Wilsonomyces carpophilus

روی درختان هسته دار هلو، زرد آلو، بادام ، شلیل ، گیلاس، آلو، گوجه سبز دیده می شود اهمیتش روی هلو ، زرد آلو و بادام بیشتر است.


                    



                                                                 

علائم: 


روی برگها و میوه ابتدا لکه هایی به رنگ قرمز و کوچک ظاهر می شود به تدریج بزگتر شده و قطرشان به 2-1 میلیمتر یا بیشتر می رسد روی برگها در اطراف این لکه ها هاله زرد رنگی بوجود می آید و دور لکه را می گیرد و قسمت داخلی لکه ، قهوه ای و بافت مرده می شود و می افتد و برگ حالت سوراخ سوراخ به خودش می گیرد.روی میوه لکه ها حالت خشن و کرکی به خود می گیرند. 
در گیلاس ، آلبالو و گوجه سبز اینها معمولا کمی فرورفته و تیره رنگ هست.روی سرشاخه ها لکه ها به قطر 2-3 میلیمتر به رنگ ارغوانی ظاهر می شود که به تدریج باپیشرفت بیماری قسمت وسط این لکه ها ممکن است بافت مرده شود.جوانه های آلوده به رنگ قهوه ای تا قهوه ای تیره در می آیند و ممکن است بوسیله ترشحات صمغ مانندی پوشیده شوند و به حالت براق در بیایند.جوانه های آلوده معمولا می میرند و دیگه باز نمی شوند. 
آلودگی جوانه و شاخه در هر موقع از پاییز تا بهار ممکن است انجام شود ولی آلودگی برگ و گل در بهار بعد از خارج شدن آنها از جوانه صورت می گیرد.زمستان گذرانی بصورت رشته های میسلیوم درشاخه ها و جوانه های آلوده انجام می شود و گاهی بصورت کنیدی روی سرشاخه ها و جوانه زمستان گذرانی می کند. 
باران نقش مهمی در انتشار این بیماری دارد زیرا کنیدی ها با وزش باد جدا نمی شوند. در حالیکه قطرات باران تعداد زیادی از کنیدی ها را از کنیدی برها جدا می کند و پراکنده می سازد.روی یک درخت بارندگی نقش مهمی را در پراکنش آلودگی دارد ، آلودگی در پایین درخت خیلی بیشتر است .

کنترل: 


سمپاشی پاییزه بعد از ریختن برگها برای جلوگیری از آلودگی های شاخه و جوانه ضروری است. 
در آنهایی که آلودگیهای برگ و میوه مهم است سمپاشی بهاره لازم است.

افزایش درخت گیلاس :

افزایش درخت گیلاس به طور معمول از راه پیوند و گاهی به روش قلمه گیری و خوابندن انجام می شود . مهمترین پایه ها عبارتند از : گیلاس معمولی یا مازارد ( Mazzard ) و محلب ( P.mahaleb ) .

اندازه درختان پیوندی ، بر حسب قدرت و رقم پایه ، از خیلی بزرگ تا پاکوتاه تغییر می کند .

معمولا درختان گیلاس و آلبالو را با بذر و پیوند و گاهی به روش قلمه یا خوابانیدن شاخه تکثیر میکنند . بعضی از انواع آلبالو توسط پاجوش نیز تکثیر میشوند . برای پیوند این درختان ، از پیوند شکمی ، اسکنه و لوله ای استفاده میکنند ؛ که پیوند شکمی از همه متداول تر است . به تازگی نیز برای تکثیر گیلاس از روش پیوند قاشی استفاده میشود .

پیوند :

پیوند زدن عبارت است از متصل کردن دو قسمت گیاهی به صورتی که آن دو قسمت ، با باز زایی در محل اتصال ، با هم یکی شده ، به عنوان گیاهی جداگانه ، به رشد ادامه دهند .

در درخت گیلاس می توان از انواع پیوند اسکنه – سپری – پوست – نیمانیم و لوله ای استفاده کرد که ما در اینجا به معرفی برخی از این پیوند ها می پردازیم .

پیوند اسکنه :

یک شکاف عمودی در پایه ایجاد می شود به طوری که از مرکز چوب بگذرد . دو عدد پیوندک تهیه کرده و طوری در دو سوی شکاف قرار می دهند که لایه های زاینده روی هم قرار گیرند . پیوندگاه و نوک پیوندک ها را با چسب پیوند می پوشانند .

پیوند سپری :

در پایه یک برش T مانند زده می شود . پیوندک را از گیاه مورد نظر می گیرند و از بالا در شکاف پایه به طرف پایین وارد می کنند تا جفت شود . محل مورد نظر باید بسته شود .

پیوند پوست : در فصلی که گیاه پوست می دهد پوست را با یک برش عمودی از چوب جدا می کنند . پیوندک را طوری تبیه می کنند که در یک سوی آن یک برش کوتاه وجود داشته باشد . سوی دیگر پیوندک ، " شانه " نام دارد . پیوندک را در زیر پوست قرار داده و میخ می زنند ، سپس پیوندگاه را با چسب می پوشانند .

پیوند نیمانیم :

برش شیبداری در پایه زده می شود . پیوندک را نیز طوری برش می دهند که با پایه جفت شود . پیوندگاه را باید بست و با چسب پیوند پوشاند .

چسب پیوند :

باید به این نکته اشاره شود که پس از پیوند در اکثر پیوند ها باید از چسب پیوند نیز استفاده شود . چسب های پیوند در دو گونه موجود هستند :

1- چسب های گرم : نوع سفت این چسب از مواد صمغ 25/2 کیلوگرم – موم237 گرم – روغن خام بزرک 235 میلی لیتر – دوده 28 گرم – چسب ماهی 42 گرم پس از مخلوط کردن این مواد با هم ،آن را در ظرفی روغن مالی شده یا با کاغذ چوب پوشانیده شده می گذاریم تا به حالت جامد درآید . در این حالت می توان آن را به قطعات ریز جداکرده . و در هنگام مصرف آن را گرم کرده و با یک قلموی نقاشی پیوند گاه را پوشانید .

2- چسب سرد : موادی به نام چسب باغبانی در بازار موجود هستند که امولسیونی از زفت ( قیر معدنی ) و آب می باشند . پس از استفاده از این چسب ، آب آن تبخیر شده و لایه ای از زفتدر پیوندگاه برجای می ماند . بارش باران چسب را می شوید بنابراین باید پس از بارش باران دوباره چسب زده شود و یا از چسب گرم استفاده گردد .

نکته : هیچگاه نباید از موادی که برای سقف ساختمان ها به کار گرفته می شوند و ظاهری شبیه چسب پیوند دارند برای پوشش پیوندگاه استفاده کرد .

قلمه :

قلمه بخشی از ساقه ، برگ یا ریشه است که از گیاه مادری جدا شده و در شرایط مناسب برای ربیشه زایی قرار می گیرد .

قلمه ساقه :

از معمول ترین قلمه ها ، قلمه ساقه است که در آن قسمتی از ساقه را که دارای جوانه جانبی یا انتهایی است از گیاه مادری جدا ساخته ، برای ریشه زایی در محیطی مناسب قرار می دهند تا پس از ایجاد ریشه به صورت گیاهی جداگانه رشد کند . قلمه ساقه را می توان در مرحله های مختلف رشد گرفت .

خواباندن :

یکی از روش های گیاه افزایی است که در آن ساقه را در حالی که به گیاه مادری متصل است در خاک مرطوب یا پیت قرار می دهند تا ریشه دار شود و پس از آنکه ریشه کافی تولید کرد آن را از گیاه مادری جدا می کنند تا به عنوان گیاهی جداگانه به رشد خود ادامه دهد .

پیت :

پیت یا تورب عبارت است از باقیمانده های گیاهان آبزی باتلاق ها و مرداب ها که زیر آب به حالت نیمه پوسیده و تجزیه شده به جا مانده است و از خورد شده آن ها را پس از استخراج ، در آمیخته های خاک گلدانی به کار می برند . از میان انواع پیت در ایران پیت خزه از همه معروف تر است که دارای رنگ قهوه ای بوده و ظرفیت نگهداری آبی حدود 10 برابر وزن خشکش را دارد . این ماده اسیدی و با واکنشی برابر 8/3 تا 5/4 است مقدار کمی نیتروژن دارد و فسفر و پتاسیم آن ناچیز است بنابراین بیشتر به منظور نگهداری آب به خاک گلدان ها اضافه می شود .

خواباندن شیاری :

این شیوه خواباندن ، از یک شاخه گیاه مادری ، بیش از یک گیاه جدید به دست می دهد .

روش کار بدین ترتیب است که شاخه های جوان را به طور طولی در شیاری کم ژرفا قرار داده ، با 5 تا 10 سانتیمتر خاک مرطوب می پوشانند . هر چه شاخه بیشتر رشد کند خاک بیشتری روی آن می ریزند و قسمت انتهایی شاخه به طور معمول از زمین بیرون گذاشته می شود . از هر جوانه شاخه خوابانده ، گیاه جدیدی ایجاد می گردد و از زمین بیرون می آید . در اینجا نیز با زخم کردن قسمت زیرین ساقه ، ریشه زایی را آسان می کنند . در غیر این صورت ، ریشه از پایین شاخه ای که از جوانه شاخه رشد کرده ، ایجاد می گردد .

پیرایش هرس درخت گیلاس :

پیرایش هرس درخت گیلاس در ایران مرسوم نیست و در سایر نقاط دنیا نیز کوشش می شود میزان پیرایش در سطح حداقل نگه داشته شود ، زیرا پیرایش شدید به ویژه در سال های اولیه باعث دیر به بار نشستن گیاه و کم شدن مقدار محصول می گردد . پیرایش این میوه به شکل شلجمی باعث می شود که شاخه ها محکمتر گردد و برداشت مکانیکی آسانتر گردد .

شکل شلجمی :

این شکل بیشتر در میوه کاری و برای محدود کردن ارتفاع درخت و گسترده نمودن تاج آن به کار می رود . در این روش پس از آنکه نهال ترکه ای در زمین کشت شد ، سر آن را در فاصله ای حدود 150-120 سانتیمتری زمین قطع می سازند . در سال بعد ، تولید تعدادی شاخه های فرعی می کند که در زمستان تعدادی از آنها را که از رشد چند جوانه بالایی حاصل شده و زاویه بسته و رشد عمودی دارند ، حذف و از بقیه 2 تا 5 شاخه را که با تنه زاویه نزدیک به عمودی داشته باشند ودر اطراف تنه اصلی واقع شده و با یکدیگر 30-20 سانتیمتر فاصله عمودی داشته و به عنوان شاخه اصلی درخت آینده گزینش و بقیه را از ته قطع می کنند . شاخه های برگزیده اگر طولشان از حدود 30 سانتیمتر بیشتر باشد . باید با هرس سر زنی کوتاه کرد تا به نوبه خود منشعب شده ، استخوان بندی درخت را تشکیل می دهند . و لی اگر خیلی کوتاه باشند باید این عمل را به بعد موکول ساخت . در این شکل پیرایش به مجرد اینکه شاخه ای بر دیگران مسلط و از آنها بزرگتر باشد باید سر آن را قطع و نقش پیشاهنگ را به شاخه دیگر واگذار کرد . این طرز پیرایش سبب می شود که درخت در تمام جوانب خود دارای شاخه های قوی بشود و شاخه ها بتوانند محصول زیادی تولید کرده و در برابر وزن آن و نیز فشار های خارجی به راحتی مقاومت کنند .

مراحل پیرایش درخت به روش شلجمی . پیکان ها محل ایجاد برش ها را نشان می دهند.

میوه :

از نظر باغبانی ، میوه عبارت است از قسمت گوشتی و خوراکی یک گیاه چند ساله که به طور معمول به صورت تازه مصرف می شود و در به وجود آمدنش قسمت های مخلف گل تاثیر مستقیم دارند .

نحوه تشکیل میوه :

چون میوه ها کوچک هستند باید تعداد زیادی از گل ها تلقیح و تبدیل به میوه شوند تا یک محصول اقتصادی تولید گردد و بدین لحاظ در این گیاهان تنک کردن ضرورتی ندارد . گل های گیلاس بطور معمول بعد از سایر میوه های هسته دار باز می شوند .

بیشتر ارقام گیلاس خود سترون هستند و نیاز به درخت گرده زا دارند . گرده افشانی توسط حشرات انجام می شود و برای تولید میوه کافی نیاز به کندو گذاری دارد .

شکوفه ها به صورت جانبی روی سیخک های کوتاه ایجاد می شوند .

                                                                       

                                                        




فاصله کشت :

فاصله کشت در درختان قوی گیلاس ، می توان انتظار 25-20 تن محصول سالانه را داشت که البته به دلیل مساعد نبودن یک یا چند عامل محیطی و یا زراعی مقدار میوه تولید شده به طور معمول بسیار کمتر از این حد می باشد .

ارقام گیلاس 


در ایران حدود 50 رقم گیلاس شناخته شده است . ارقام گیلاس بر اساس بافت گوشت و تشکیل میوه ، به دو گروه تقسیم می شوند . گیلاسهای گرد و گیلاس های قلبی شکل . میوه گیلاس های قلبی شکل گوشت نرم و ترد دارند و رنگ آنها از سیاه تا روشن متغیر است . رنگ آب میوه نیز از رنگ میوه تبعیت میکند . گیلاس های گرد نیز رنگ های مختلف از سیاه تا قرمز روشن دارند و گوشت میوه آنها سخت تر از گیلاس های قلبی شکل است .

سیاه مشهد - صورتی لواسان - زرد دانشکده کشاورزی - سفید ارومیه - بینگ - پروتیوا - آلبالوی مونت مورنسی